Kökeni Latince olan ‘mobbing‘ kelimesi psikolojik şiddet, kuşatma, iş yerinde uygulanan psikolojik terör anlamlarına gelmektedir. Son yıllarda mobbing gören pek çok kişi gerek hukuki yollarla ve gerekse psikolojik destek alarak bu süreci aşmaya çalışmaktadır.
Mobbinge Uğradığınızı Nasıl Anlarsınız ?
Mobbing kavramı ilk olarak 1984 yılında Dr.Heinz Leymann tarafından “İş Hayatında Güvenlik ve Sağlık” konulu raporda ortaya atılmış ve böylece bilimsellik kazanmıştır. Çalışma yaşamında hep var olan fakat görmezden gelinen mobbing, birçok iş yerinde hâlâ çok sayıda çalışanın kâbusu olmaya devam etmektedir.
Bazen hakaretle, aşağılamayla bazen de normalin üzerinde aşırı iş yükü yükleyerek kendini gösteren bu davranışa maruz kalmak çalışanın hem psikolojik hem de fizyolojik olarak etkilenmesine neden olabilmektedir. Eğer bir iş yerinde 4 aydan uzun bir zaman diliminde tarafınıza yönelik psikolojik taciz, baskı görüyorsanız; yaptıklarınız ne kadar iyi olsa da değersizmiş algısı ile karşılaşıyorsanız ve iletişimsizliğe doğru kasten ve bilerek sürükleniyorsanız, ağzınızla tuttuğunuz kuş dahi artık işe yaramıyorsa anlayın ki mobbing yaşıyor ve mobbinge maruz kalıyorsunuz.
Yine de özetlemek gerekirse, mobbinge uğradığınızı gösteren davranış kalıplarını şöyle sıralayabiliriz:
- Cümlenizi tamamlamanıza izin verilmez.
- Konuşurken sizinle göz teması kurulmaz.
- Jest ve bakışlarla iletişim kurmanız engellenir.
- Yaptığınız iş sürekli eleştirilir.
- Diğer çalışanlara kötü yansıtılırsınız ve insanların size cephe alması istenir ve de bu sağlanır.
- Arkanızdan konuşulmasına fırsat yaratılır. Hatta bunu bizzat yöneticiniz yapar.
- İtibarınıza saldırılır ve kararlarınız sürekli sorgulanır.
- Özgüveninizi yıkmaya yönelik ortamlar yaratılır.
- Yaşam kalitenizi ve iş kalitenizi düşürmek için davranışlar yapılır.
- Cinsel taciz veya fiziksel zarar ortaya çıkar.
- E-postalar, mesaj veya whatsapp gibi iletişim araçları kanalıyla sözel şiddete maruz kalabilirsiniz.
- Sorumlu olduğunuz iş alanıyla ilgili bilgiler sizden saklanır.
- Yapacağınız iş, yetkisiz ve yetersiz elemanlara verilir.
- Hak ettiğiniz maaşı alma süresini uzatılır.
- Hala aynı işi, aynı kaliteyle yaptığınız halde ve arada fark olmadığı halde yaptığınız iş hatalıymış gibi bir algı yaratılmaya çalışılır.
- Devamlı kaybetmenize yönelik bir süreç ortaya konulur.
- Kurum içinde küme ilişkiler, çeteleşmeler ve gruplaşmalar yoluyla üzerinizde baskı yaratmaya çalışılır.
- Yetkileriniz azaltılır.
Mobbing Uygulayan Yöneticilerin Ortak Özellikleri Nelerdir ?
Bodsky, ‘Taciz Edilmiş Çalışan’ adlı kitabında, “Taciz ya da rahatsız etme, insanların kendilerini ayrı tutma ve ayrıcalıklarını koruma için kurulu bir işleyiş olmadığı zaman başvurdukları bir yoldur.” şeklinde tanımlamaktadır.
- Aşırı denetleyici
- Korkak ve nevrotik
- Daima güçlü olma isteği içinde ve iktidar açlığı içinde olan
- Kötü niyetli ve hileli eylemlere başvurmaktan çekinmeyen
- Antipatik özellikler taşıyan
- Septik
- Düşmanlıktan hoşlanan
- Can sıkıntısı içinde zevk arayışında olan
- Mobbing uygulayan yöneticinin kötü kişiliği ve patron olarak bunu kendinde hak olarak görmesi
- Şişirilmiş benmerkezcilik
- Narsist kişilik
- Çocukluk travmaları da sayılabilir.
Hukuken Mobbing Nedir?
- İş sözleşmesinin haklı nedene dayanarak feshedebilme hakkı vardır.
- Belli şartlarda ayrımcılık tazminatı isteyebilme hakkı vardır.
- Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’na göre tazminat isteme hakkı bulunmaktadır.
- Mobing’e uğrayan işçi, mobbing yapan yöneticiyi dava edebilir ve manevi tazminat talebinde bulunabilir.
- Koşulları söz konusu ise işçi, kötü niyet tazminatı hükümlerine de başvurabilir.
Mobbing, kişinin benliğini zedeler ve iç dengesini bozar. Çalışanın mesleki yeterliliğini sorgulamak, o kişiye güvenmediğinizi ve yaptığı işe değer vermediğinizin açık bir kanıtıdır. Mobbinge uğradığınızı düşünüyorsanız bunu açıkça ifade edin ve mücadele edin. Mobbinge boyun eğmeyin. Çünkü unutmayın güçlü olan sizsiniz. Çünkü hiç kimse sizden daha değerli ve önemli değil.
Mutlu ve bereketli bir hafta olması temennisiyle.
Yorumlar