Her Genç Kızın Rüyası Olan Gelinliğin Rengi Neden Beyaz?

Osmanlı’nın Kırmızı Gelinlikleri…

Aklıma takılan bir şey var sizinle paylaşmak istediğim. Beyaz gelinliğin saflığı ve masumiyeti simgelediği söylenir. 19. Yüzyıla kadar Osmanlıda kırmızı gelinlik giyiliyordu.

Peki, ne oldu da beyaza dönüştü? Kırmızıyken saf değil miydi de beyazken saf oldu? Beyaz renk neden saflık ve masumiyetle anılıyor?

Çok derinlere inmeden o kültürmüş, bu gelenekmiş demeden, kendi özümüzden gireceğim konuya. Çünkü her bir detaya değinecek olursam, işin içinden çıkması epey uzun olacak. Kimseyi sıkmak istemem…

Kısaca Gelinliğin Tarihi

Arkeolojik bulgulara göre ilk gelinlik, 16. Yüzyılda eski Mısır’da giyinildi. Fresklerde ve papirüs üzerine yapılan resimlerde, gelin olacak kadınların vücutlarını beyaz bir kumaş ile doladıkları görülür. Tarihe şöyle bir baktığımızda renk renk, çeşit çeşit gelinlikler denenmiş. Her rengin kendine has bir anlamı ve simgelediği bir özelliği olduğu söyleniyor. Eski Roma’da koyu sarı olan gelinlik, kraliyet ailelerinde gümüş, Bizans’ta ise kırmızıydı.

Peki ya Osmanlı?

Osmanlı’da halk, gelinliklerinde mor, pembe, eflatun, leylak, mavi gibi renkler kullandı. Sarayda hakim olan renk ise kırmızıydı. Her gelinin birbirinden farklı olması gerektiği inancında olan Osmanlı hanedanı, kırmızının neredeyse her tonunu kullanmış. Gelinliğin rengi her ne olursa olsun, gelinlerin başlarına mutlaka kırmızı tül örtülüyordu. Çünkü örtülen bu kırmızı tül hem halk arasında hem de sarayda, bekâreti ve saflığı simgeliyordu. Peki, ne oldu da bu güzelim âdetimiz bozuldu hemen bahsedeyim;

19. yüzyılda Avrupa’da rast geldiği bir düğünde, beyazlar içerisinde gördüğü gelinden ve bembeyaz gelinlikten etkilenen 2. Abdülhamit’in kızı Naime Sultan, kendi düğününde de beyaz bir gelinlik giyinmek istemiş. Hal böyle olunca uzun yıllar kırmızı giyilen gelinlik, Naime Sultan ile 1898’de beyaza dönüşmüş. Bu sayede başlayan ve birçok şey gibi, benim, bunu da bir batılılaşma hareketi olarak gördüğüm beyaz gelinlik modası, saraydan halka hızla yayılarak 20. yüzyıl ile vazgeçilmezimiz oldu. Bu arada kırmızıdan tamamen vazgeçmiş değiliz. Kırmızı renk düğünden, kına gecelerine terfi ederek hayatımızda hala var olmaya devam ediyor.

Avrupa’da Beyaz Gelinlik

Kraliyet ailelerinde giyinilen gümüş gelinlik, 19. yüzyılda tarihte en güçlü kadınlar arasında gösterilen Kraliçe Victoria’nın düğününde beyaz bir gelinlik giyinmesiyle beyaza dönüştü. Kuralları ezip geçen kraliçenin bu kararının neden beyaz gelinlik olduğunu araştıran yazarçizerler, bir süre sonra beyaz rengin bekâreti, masumiyeti ve saflığı simgelediğini savundu. Kraliçe çok mu saftı, çok mu temizdi, çok mu masumdu da bunlar söylendi orasını söylemek epey güç ama ciddi bir yeniliğe öncü olduğunu söylemek hiçte yanlış olmaz.

Avrupa’nın hemen hemen her şeye öncü olması beni çoğu zaman sinir etmiştir. Yeniliklere ve değişikliklere kayıtsız kalmayı pek sevmem. Ama keşke değişmeseydi de, özümüze sadık kalsaydık dediğim zamanlarda olmuyor değil. Herkes gibi değil de kendimiz gibi olsaydık.

Var mı şimdi ben kırmızı bir gelinlik giyeceğim ve tekrardan yeni bir akım başlatacağım diyen? 🙂

Fotoğraf Kaynakları: Duru Butik, Pinterest

Yorumlar